Zamek w Ząbkowicach Śląskich

Zamek w Ząbkowicach Śląskich

Zamek w Ząbkowicach Śląskich stoi niedaleko słynnej krzywiej wieży. Wzniesiony został na wyniosłej terasie ok. 1300 r. przez piastowskiego księcia Bolka I, aczkolwiek nie można też wykluczyć, że inwestorem był jego syn, Bernard. Pełnił funkcję kasztelanii i zamku obronnego.
Nowy, renesansowy zamek, wzniósł w miejscu poprzedniego Karol I Podiebrad, którego herb i data 1532 widoczne są na tablicy fundacyjnej na jego budynku bramnym. Zrealizowano projekt praskiego architekta, Benedikta Rejta (Rieda). Zamek łączył funkcję obronną z rezydencjonalną. Fundator wznosząc go nie żałował pieniędzy, uważając, że będzie to najtrwalszy pomnik jego życia.

Zamek posadowiony został na planie czworoboku. Wewnętrzny dziedziniec obiegał krużganek. W narożach zbudowano basteje przystosowane do ostrzału artyleryjskiego, zachowane do dziś reliktowo. Wieżę bramną wzniesiono pośrodku skrzydła wschodniego. Zwieńczona została charakterystyczną dla renesansowych budowli attyką. Nad całym założeniem górowała wieża, zbudowana przy skrzydle południowym.

Karol I zamieszkał w skrzydle wschodnim zamku. W nim też, w 1536 r., zmarł. Pochowany został w stojącym nieopodal kościele pw. św. Anny, przy którym stoi przekrzywiona dzwonnica – wspomniana wyżej krzywa wieża. Po wymarciu tutejszej linii Podiebradów, zamek przeszedł na własność króla czeskiego. Mieszkali w nim jego starostwie. Kres świetności zamku przyniosła wojna 30-letnia. Obecnie to trwała ruina.

W Ząbkowicach Śląskich warto też zwiedzić krzywą wieżę oraz Izbę Pamiątek Regionalnych, w której zainscenizowano m.in. laboratorium dr. Frankensteina. Frankenstein to dawna niemiecka nazwa Ząbkowic Śląskich. Są przesłanki, by sądzić, że Mary Shelley pisząc swą słynną powieść o Frankensteinie inspirowała się wydarzeniami sprzed wieków w tym mieście.

Anna Kurek-Perzyńska