Pałac Marianny Orańskiej w Kamieńcu Ząbkowickim

Pałac Marianny Orańskiej w Kamieńcu Ząbkowickim

Pałac Marianny Orańskiej w Kamieńcu Ząbkowickim przypomina potężne średniowiecze zamczyska, ale to XIX-wieczna romantyczna kreacja z lat 1839-1872. Wzniesiony został przez niderlandzką królewnę Mariannę – kobietę jak na tamte czasy bardzo wyemancypowaną, zaradną i majętną. Wydała na budowę pałacu równowartość kilku ton złota.

Królewna osobiście doglądała budowy, ingerowała w plany architektowi, co go irytowało. Bóg nie poskąpił jej urody, ale za mąż wyszła z rozsądku – za Albrechta IV von Hohenzollern, najmłodszego syna króla Prus Fryderyka Wilhelma III. Nie miała w nim oparcia, mąż zdradzał ją i traktował szorstko. Rozwiodła się i związała ze swym koniuszym, z którym miała dziecko. Wybuchł skandal. Majątek na Śląsku, który odziedziczyła po matce, pozwolił jej jednak zachować do końca niezależność. Pomnażała majątek, a przy tym zrobiła wiele dobrego dla mieszkańców Śląska i ziemi kłodzkiej. Budowała drogi, wspomagała Kościoły zarówno protestanckie, jak i katolickie, choć była protestantką. Posiadała m.in. kamieniołomu marmuru, który wykorzystano do budowy pałacu kamienieckiego. Miała też własną cegielnią, dzięki czemu udało się nieco obniżyć koszty budowy. Ale rodzina królewska nie zapomniała jej zniewagi, jaką był rozwód i nieformalny związek z podwładnym. Zakazano jej przebywania na terytorium Prus dłużej niż 24 godziny, z czym poradziła sobie w ten sposób, że kupiła majątek niedaleko Kamieńca Ząbkowickiego, na terenie ówczesnej monarchii Habsburskiej (obecnie Czechy), dzięki czemu mogła doglądać budowy pałacu.
Po II wojnie światowej pałac splądrowali i podpalili żołnierze sowieccy, a potem niszczał.

Jest systematycznie remontowany. Odtworzono m.in. parter wodny, przeszklono korytarz obiegający wewnętrzny dziedziniec, wokół którego znajdują się dawne pokoje herbaciane. U stóp pałacu znów tryska na 30 metrów w górę fontanna, obok której zachował się budynek dawnej biogazowni.
W pobliżu warto zwiedzić dawną kopalnię złota i Średniowieczną Osadę Górniczą w Złotym Stoku, a w Kłodzku – twierdzę i podziemia pod starym miastem.

Anna Kurek-Perzyńska